Mam kryzys, czyli co?
Definicja
Kryzys psychologiczny jest to sytuacja, w której osoba doświadczająca jej ma poczucie, że nie jest w stanie sobie z nią poradzić, ponieważ:
- Trudno jest jej poradzić sobie z emocjami związanymi z tą sytuacją;
- Ma zbyt mało zasobów, umiejętności lub wiedzy, żeby sobie z nią poradzić;
- Emocje wywołane sytuacją utrudniają skorzystanie z posiadanej wiedzy, umiejętności;
Warto pamiętać, że z jednej strony jest zjawiskiem uniwersalnym, ponieważ może dotknąć każdego, a z drugiej wyjątkowym, gdyż każdy z nas reaguje na niego inaczej.
Główne rodzaje kryzysów
- Rozwojowe: wynikające z reakcji na wyzwania charakterystyczne dla obecnego etapu życia wiążące się z gwałtowną zmianą np. Ukończenie studiów, zmiana pracy, przejście z gromady zuchowej do drużyny harcerskiej, zostanie rodzicem, pojawienie się rodzeństwa.
- Sytuacyjne: może pojawić się w efekcie sytuacji, która jest zaskakująca, trudna do przewidzenia np. Wypadek komunikacyjny, nagła śmierć bliskiej osoby, zwolnienie z pracy, zostanie drużynowym, ze względu na nagłą rezygnację poprzednika, ale też gdy jako jedyne dziecko w klasie ktoś nie dostał kartki walentynkowej.
- Egzystencjalne: związane z rozważaniem celowości bądź sensu życia, poczuciem bezpowrotnej utraty szansy na realizację marzeń, odkrywaniem tożsamości płciowej, czy zwyczajnie bycia „za starym, żeby”. Skrajną odmianą jest kryzys samobójczy.
- Środowiskowe: tj. Obejmujące otoczenie danej osoby np. Epidemie, powodzie, wojny, wycieki paliwa, wichury, zatrucie źródła wody, pożary lasów.
W zawiązku z dostępnością informacji z całego świata oraz przyciąganie naszej uwagi przez katastrofy, zdarza się zaangażowanie emocjonalne w kryzys, który nie stanowi dla danej osoby bezpośredniego zagrożenia jak np. U osób oglądających relacje z wojny w Libanie. Nasilenie emocji i rozmiar kryzysu nie zawsze są bezpośrednio zależne od jego rodzaju, bądź bezpośredniego zaangażowania. Jednak identyfikacja rodzaju, a co za tym idzie przyczyny często pomaga dobrać optymalne narzędzia do poradzenia sobie z nim.
Pamiętaj, że niezależnie od przyczyny kryzysu czy jego wielkości, czasem każdy potrzebuje wsparcia, żeby sobie z nim poradzić. Dlatego nie bój się prosić o pomoc czy to rodzinę, przyjaciół, czy psychologa.